નવજીવન ન્યૂઝ. અમદાવાદ: પ્રધાનમંત્રીએ દેશભરમાં દેશની આઝાદીના 75મા વર્ષની ઉજવણી નિમિત્તે ‘હર ઘર તિરંગા’ મુહીંની શરૂઆત કરી છે અને દેશના દરેક નાગરિકને 13થી 15 ઓગસ્ટ પોતાના ઘર ઉપર કે બહાર રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવાની અપીલ કરી છે. જે અંતર્ગત 12 ઓગસ્ટના રોજ, પોસ્ટ વિભાગ (DoP) એ જાહેર કર્યું કે દેશભરમાં 1.5 લાખ પોસ્ટ ઓફિસના વ્યાપક નેટવર્ક અને ઓનલાઈન ચેનલો દ્વારા એક કરોડ રાષ્ટ્રીય ધ્વજનું વેચાણ કરવામાં માત્ર 10 દિવસનો સમય લાગ્યો છે.
શહેરો, નગરો અને ગામડાઓમાં રિટેલર્સ પણ ધ્વજનું ઊંચું વેચાણ જોઈ રહ્યાં છે કારણ કે લોકો આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ કાર્યક્રમ હેઠળ યોજાઈ રહેલા સરકારના હર ઘર તિરંગા ઝુંબેશમાં ભાગ લઈને 75મા સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. ઉદ્દેશ્ય દેશભક્તિનો સંદેશ ફેલાવવાનો છે, પરંતુ ઘણા લોકો જાણતા નથી કે તિરંગા લહેરાવવાની અથવા પ્રદર્શિત કરવાની ક્રિયાની આસપાસના ઘણા નિયમો છે. આ સૂચનાઓ ફ્લેગ કોડ ઓફ ઈન્ડિયા 2002 માં સમાયેલી છે અને રાષ્ટ્રીય સન્માનના અપમાન નિવારણ અધિનિયમ, 1971 દ્વારા સમર્થન આપવામાં આવ્યું છે.
રાષ્ટ્રધ્વજ કોને અને કયા દિવસે લહેરાવવાની છૂટ છે?
ભારતીય ધ્વજ સંહિતા, ફકરો 2.2, જે 26 જાન્યુઆરી, 2002 ના રોજ અમલમાં આવ્યો, તેના અનુસાર કોઈપણ વ્યક્તિ, સંસ્થા-ખાનગી અથવા જાહેર, અથવા શૈક્ષણિક સંસ્થા (સ્કાઉટ શિબિરો સહિત) “તમામ દિવસો અથવા પ્રસંગો પર રાષ્ટ્રધ્વજની ગરિમા અને સન્માનને અનુરૂપ ત્રિરંગો ફરકાવી અથવા પ્રદર્શિત કરી શકે છે.”
તમારે ધ્વજ કેવી રીતે પસંદ કરવો જોઈએ?
ધ્વજ ગમે તેટલો મોટો કે નાનો હોઈ શકે છે “પરંતુ રાષ્ટ્રીય ધ્વજની લંબાઈ અને ઊંચાઈ (પહોળાઈ)નો ગુણોત્તર 3:2 હોવો જોઈએ. તેથી, ધ્વજ હંમેશા ચોરસ અથવા અન્ય કોઈપણ આકારને બદલે લંબચોરસ હોવો જોઈએ. 30 ડિસેમ્બર, 2021ના રોજ થયેલા સુધારા પછી, ધ્વજની સામગ્રીને “હેન્ડમેડ અથવા મશીન મેડ, કોટન, પોલિએસ્ટર, વૂલ, સિલ્ક અથવા ખાદી બંટિંગ” તરીકે નક્કી કરવામાં આવી છે. જો ધ્વજ ખુલ્લામાં અથવા જાહેર જનતાના કોઈ સભ્યના ઘર પર મૂકવામાં આવે તો તે દિવસ-રાત લહેરાવી શકાશે.
જો તમારા ધ્વજને કોઈ રીતે નુકસાન થાય તો શું?
ક્ષતિગ્રસ્ત અથવા વિખરાયેલા રાષ્ટ્રધ્વજને પ્રદર્શિત કરવો નિયમો વિરુદ્ધ છે. દરેક સમયે, રાષ્ટ્રીય ધ્વજ સન્માનની સ્થિતિમાં પ્રદર્શિત થવો જોઈએ અને તેને અલગ રીતે મૂકવો જોઈએ. “રાષ્ટ્રધ્વજની સાથે અન્ય કોઈ ધ્વજ ઊંચો અથવા ઉપર અથવા બાજુમાં મૂકવામાં આવશે નહીં; કે જેમાંથી રાષ્ટ્રધ્વજ લહેરાવવામાં આવે છે તે ફ્લેગમાસ્ટ પર અથવા તેની ઉપર ફૂલો અથવા તોરણો અથવા પ્રતીક સહિતની કોઈપણ વસ્તુ મૂકવામાં આવશે નહીં”. ત્રિરંગાનો ઉપયોગ સુશોભન હેતુ માટે ક્યારેય કરવો જોઈએ નહીં. જે સ્તંભ પરથી તે ફરકાવવામાં આવ્યો છે તેના પર કોઈ જાહેરાતો લગાવવી જોઈએ નહીં.
શું રાષ્ટ્ર પ્રત્યેના પ્રેમના પ્રદર્શનમાં ત્રિરંગો પહેરવો યોગ્ય છે?
કાયદા દ્વારા વ્યક્તિને “પોશાક અથવા ગણવેશના ભાગ તરીકે” રાષ્ટ્રીય ધ્વજનો ઉપયોગ કરવાની મનાઈ છે. તેનો ઉપયોગ કોઈપણ વ્યક્તિની કમર નીચે પહેરવા માટેના સહાયક તરીકે કરી શકાતો નથી અને તે ગાદી, રૂમાલ, નેપકિન્સ, અન્ડરગાર્મેન્ટ્સ અથવા કોઈપણ ડ્રેસ સામગ્રી પર એમ્બ્રોઇડરી અથવા છાપવામાં આવશે નહીં.”
શું તે વાહનો પર મૂકી શકાય છે?
રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, વડાપ્રધાન, રાજ્યપાલ અને અન્ય મહાનુભાવોના વાહન સિવાય કોઈપણ વાહન પર રાષ્ટ્રધ્વજ લહેરાવી શકાશે નહીં. ધ્વજનો ઉપયોગ કોઈપણ વાહનની બાજુઓ, પાછળ અને ટોચને આવરી લેવા માટે પણ થવો જોઈએ નહીં.
સ્વતંત્રતા દિવસ પછી તમારે ત્રિરંગા સાથે શું કરવું જોઈએ?
ત્રિરંગાને એવી રીતે સંગ્રહિત ન કરવો જોઈએ જેનાથી તે ગંદા થઈ શકે અથવા તેને નુકસાન થઈ શકે. જો તમારો ધ્વજ ક્ષતિગ્રસ્ત થયો હોય, તો ધ્વજ સંહિતા તમને સૂચના આપે છે કે તમે તેને બાજુ પર ન નાખો અથવા તેની સાથે અનાદરપૂર્વક વર્તશો નહીં પરંતુ “ખાતરી કરીને તેને સળગાવીને અથવા ધ્વજની ગરિમા સાથે સુસંગત કોઈપણ પદ્ધતિ દ્વારા તેનો સંપૂર્ણ રીતે નાશ કરો.” જે લોકો કાગળના બનેલા ધ્વજ લહેરાવતા હોય તેમણે સમારંભ પછી તેને જમીન પર ન ફેંકવો જોઈએ.”
ધ્વજનો અનાદર કરવા બદલ શું સજા થાય છે?
પ્રિવેન્શન ઓફ ઇન્સલ્ટ્સ ટુ નેશનલ ઓનર એક્ટ, 1971 ની કલમ 2 મુજબ, “જે કોઈ પણ સાર્વજનિક સ્થાને અથવા જાહેર દૃશ્યની અંદર કોઈપણ અન્ય જગ્યાએ બાળી નાખે છે, અશુદ્ધ કરે છે, વિકૃત કરે છે, નાશ કરે છે, કચડી નાખે છે અથવા અન્યથા તિરસ્કારમાં લાવે છે ( ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજને શબ્દો દ્વારા, કાં તો બોલવામાં કે લેખિતમાં, અથવા કૃત્યો દ્વારા…..) તો ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદની સજા અથવા દંડ અથવા બંને સાથે શિક્ષા કરવામાં આવશે”.
 |  |  |  |
