નવજીવન ન્યૂઝ.નવી દિલ્હીઃ છેલ્લા એક વર્ષમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને એલોન મસ્ક વચ્ચેના સંબંધો કેવા રહ્યા છે? ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી એલોન મસ્કે સરકારમાં શું ભૂમિકા ભજવી છે અને તેમણે સરકારી ખર્ચમાં ઘટાડો કરવાના વચનો કેટલા પૂરા કર્યા છે? આ ઉપરાંત, મસ્કના સરકારમાં જોડાવાથી તેમના વ્યવસાયો – ટેસ્લા, સ્પેસએક્સ અને એક્સ પર શું અસર પડી છે? ચાલો જાણીએ…
વિશ્વના સૌથી ધનિક વ્યક્તિ અને અબજોપતિ એલોન મસ્ક, જે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની સરકારમાં કાર્યક્ષમતા વિભાગ સંભાળે છે, તેમણે જાહેરાત કરી છે કે તેઓ હવે તેમની જવાબદારી છોડી રહ્યા છે. X પરની એક પોસ્ટમાં, મસ્કે આ જાહેરાત કરી અને ટ્રમ્પને DOGE ની જવાબદારી આપવા બદલ આભાર માન્યો. આ સાથે, વ્હાઇટ હાઉસે હવે મસ્ક પાસેથી જવાબદારી લેવાનું શરૂ કર્યું છે, જેમને ખાસ સરકારી કર્મચારી તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રમ્પ વહીવટમાં તેમની ભૂમિકા કામચલાઉ હતી અને આવી સ્થિતિમાં તે નિશ્ચિત હતું કે તેઓ થોડા મહિનામાં તેમનું પદ છોડી દેશે.
જો કે, ટ્રમ્પ વહીવટમાં જવાબદારી છોડવાની એલોન મસ્કની જાહેરાતના સમય પર ધ્યાન આપવું મહત્વપૂર્ણ છે. વાસ્તવમાં, મસ્કનો કાર્યકાળ ફક્ત 31 મે સુધી જ નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, બે દિવસ પહેલા જ તેમણે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના સ્વપ્ન બિલ ‘વન બિગ બ્યુટીફુલ બિલ એક્ટ’ ની ટીકા કરી હતી જે સરકારી ખર્ચ સાથે સંબંધિત છે. આ ઇન્ટરવ્યુમાં, તેમણે ટ્રમ્પના મહત્વાકાંક્ષી બિલને સરકારી ખર્ચમાં વધારો અને DOD ના લક્ષ્યોની વિરુદ્ધ ગણાવ્યું હતું. આ નિવેદનો પછી, મસ્ક ટ્રમ્પ સમર્થકોના સતત નિશાન રહ્યા છે.
ટ્રમ્પ વહીવટમાંથી એલોન મસ્કના બહાર નીકળ્યા પછી, એ જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે કે છેલ્લા એક વર્ષમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથેના તેમના સંબંધો કેવા રહ્યા છે? ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યારથી એલોન મસ્કે સરકારમાં શું ભૂમિકા ભજવી હતી અને તેમણે સરકારી ખર્ચમાં ઘટાડો કરવાના વચનો કેટલા પૂરા કર્યા? આ ઉપરાંત, મસ્કના સરકારમાં જોડાવાથી તેમના વ્યવસાયો – ટેસ્લા, સ્પેસએક્સ અને એક્સ પર શું અસર પડી છે? ચાલો જાણીએ…
હવે જાણો – ટ્રમ્પ વહીવટમાં મસ્કની ભૂમિકા શું હતી?
એલોન મસ્કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને ટેકો આપ્યો ત્યારથી જ અમેરિકન લોકોને વચન આપ્યું હતું કે અગાઉની અને વર્તમાન અમેરિકન સરકારોએ ઘણા પૈસા બગાડ્યા છે અને જો આ ખર્ચમાં ઘટાડો કરવામાં આવે તો અમેરિકન લોકો દર વર્ષે બે ટ્રિલિયન ડોલર (બે લાખ કરોડ ડોલર) સુધી બચાવી શકે છે. એલોન મસ્કના આ નિવેદનો વધુ હેડલાઇન્સ બન્યા જ્યારે તેમણે કહ્યું કે જો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બને છે, તો તેઓ ખર્ચ ઘટાડવામાં ભૂમિકા ભજવવા તૈયાર છે.
રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી, ટ્રમ્પે ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ગવર્નમેન્ટ એફિશિયન્સી (DOGE) ની રચનાની જાહેરાત કરી. જો કે, તેને સત્તાવાર સરકારી વિભાગનો દરજ્જો મળ્યો નહીં, કારણ કે ફક્ત સંસદ જ આ કામ કરી શકે છે. તેના બદલે, DOGE એ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર દ્વારા રચાયેલ સલાહકાર સંસ્થા તરીકે કામ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું.
DOGE નું મિશન સરકારમાં કાર્ય કાર્યક્ષમતા વધારવાનું અને તેના દ્વારા તેના ખર્ચ ઘટાડવાનું હતું. DOGE દ્વારા તેના લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવા માટે નિર્ધારિત સમયમર્યાદા જુલાઈ 2026 હતી. આ સમય દરમિયાન, મસ્કે સરકારી ખર્ચમાં બે લાખ કરોડનો ઘટાડો કરવાનો દાવો કર્યો.
એલોન મસ્કે અમેરિકન જનતાને કયા વચનો આપ્યા?
સરકારી ખર્ચ ઘટાડવાનું વચન
અમેરિકાના રાષ્ટ્રીય દેવું ઘટાડવાનું વચન
સંઘીય ટેકનોલોજીનું આધુનિકીકરણ
મસ્કના વચનોનું શું થયું?
એલોન મસ્કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે જે વચન સાથે DOGE શરૂ કર્યું તે સરકારી ખર્ચ ઘટાડવાનું અને યુએસ સરકારની કાર્યક્ષમતા વધારવાનું હતું. મસ્કે તો એમ પણ કહ્યું કે DOGEનું મિશન નોકરશાહી જુલમનો અંત લાવવાનું છે, જેનાથી કરદાતાઓના પૈસા બચશે અને રાષ્ટ્રીય દેવું ઘટશે. નોંધનીય છે કે તે સમયે અમેરિકાનું દેવું 36 ટ્રિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી ગયું હતું.
પોતાના લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવા માટે, મસ્કે કેટલાક ધોરણો નક્કી કર્યા. આમાં સરકારી એજન્સીઓને બંધ કરવા, ઘણા સરકારી કાર્યક્રમોના ભંડોળને રોકવા અને મોટા પાયે છટણી જેવા પગલાંનો સમાવેશ થાય છે.
20 જાન્યુઆરી 2025
જ્યારે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા DOS ની રચના કરવામાં આવી હતી, ત્યારે એવું માનવામાં આવતું હતું કે એલોન મસ્ક ઓક્ટોબર 2024 માં વચન મુજબના તેમના પગલાં દ્વારા દર વર્ષે સરકારી ખર્ચમાં બે ટ્રિલિયન ડોલર (1 ટ્રિલિયન ડોલર) ઘટાડો કરી શકશે.
5 માર્ચ 2025
એલોન મસ્કે ફોક્સ ન્યૂઝને આપેલા ઇન્ટરવ્યુમાં જણાવ્યું હતું કે જ્યાં સુધી તેઓ DOS નું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે, ત્યાં સુધીમાં તેમના વિભાગે સરકારી ખર્ચમાં એક ટ્રિલિયન ડોલરનો ઘટાડો કરી દીધો હશે.
હકીકતમાં, આ સમય સુધીમાં તેમના ઘણા નિર્ણયો અમેરિકન સિસ્ટમ અને વિવિધ અદાલતોની જટિલતાને કારણે રોકી દેવામાં આવ્યા હતા.
10 એપ્રિલ 2025
મસ્કે ફરી એકવાર બજેટ કાપના ધ્યેયો બદલી નાખ્યા અને કહ્યું કે તેમનો વિભાગ નાણાકીય વર્ષ 2025-26 ના અંત સુધીમાં છેતરપિંડી અને બિનજરૂરી ખર્ચ ઘટાડશે અને 150 બિલિયન ડોલર સુધીની બચત કરી શકશે.
27 મે 2025
27 મે સુધી સરકારી કાર્યક્ષમતા વિભાગની વેબસાઇટ પર અપડેટ કરાયેલા ડેટા અનુસાર, સરકારી ખર્ચમાં ઘટાડો અત્યાર સુધીમાં 175 બિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી ગયો છે. એટલે કે, મસ્ક તેમણે જે બે ટ્રિલિયન ડોલર બચાવવાનું વચન આપ્યું હતું તેમાંથી માત્ર 8.5 ટકા જ બચાવી શક્યા.
ટ્રમ્પ વહીવટમાં જોડાવાથી મસ્ક પર કેવી અસર પડી?
1. રાજકીય સ્તરે
એલોન મસ્ક ટ્રમ્પ વહીવટમાં જોડાયા પછી, તેમની ભૂમિકા અંગે ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થયા. માત્ર વિપક્ષ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી જ નહીં, પરંતુ રિપબ્લિકન સરકારના ઘણા મંત્રીઓ અને અધિકારીઓએ પણ મસ્કના નિર્ણયો અંગે તીખા નિવેદનો આપ્યા હતા. અહેવાલો અનુસાર, એક સમયે, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નજીકના નેતા અને રિપબ્લિકન સરકારના વિદેશ પ્રધાન માર્કો રુબિયો અને એલોન મસ્ક વચ્ચે વિદેશી બાબતો પર સંઘર્ષની સ્થિતિ હતી.
આ ઉપરાંત, જ્યારે મસ્ક કર્મચારીઓને વિવિધ સરકારી વિભાગોમાં છટણી માટે તેમની કાર્ય સિદ્ધિઓ જણાવવા માટે કહી રહ્યા હતા, ત્યારે અમેરિકાની ફેડરલ તપાસ એજન્સી – ફેડરલ બ્યુરો ઓફ ઇન્વેસ્ટિગેશનના વડા, કાશ પટેલે તેમના કર્મચારીઓને DOJ ના ઇમેઇલનો જવાબ ન આપવાની સલાહ આપી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દ્વારા પટેલે મસ્કને તેમની મર્યાદામાં કામ કરવાનો સંકેત આપ્યો હતો.
2. વ્યવસાયિક સ્તરે
એલોન મસ્કના ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વહીવટ સાથેના જોડાણની પણ તેમના વ્યવસાય પર અસર પડી હોય તેવું લાગતું હતું. ખાસ કરીને ટેસ્લાને આના કારણે ઘણું નુકસાન થયું. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણ પછી, આગામી ત્રણ મહિનામાં ટેસ્લાના શેરમાં 45 ટકાનો ઘટાડો થયો. જોકે, છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં તેમાં સુધારો થયો અને હાલમાં તે 10 ટકા નીચે ટ્રેડ થઈ રહ્યો છે.
એટલું જ નહીં, સરકારમાં મસ્કની ભૂમિકાએ રોકાણકારોમાં એવો સંદેશ પણ આપ્યો કે મસ્ક ટેસ્લા પર ધ્યાન આપી રહ્યા નથી. આને કારણે, ટેસ્લાના ત્રિમાસિક ડિવિડન્ડમાં 71 ટકા સુધીનો ઘટાડો જોવા મળ્યો. આ સમય દરમિયાન, ટ્રમ્પ સરકારમાં નીતિઓને પ્રભાવિત કરવા બદલ મસ્કને રિપબ્લિકન વિરોધી જનતાના વિરોધનો પણ સામનો કરવો પડ્યો અને તેમની કારના વેચાણમાં 13 ટકા સુધીનો ઘટાડો થયો.
આ સમય દરમિયાન, લોકોએ અમેરિકા અને યુરોપમાં ટેસ્લા વિરુદ્ધ ઝુંબેશ પણ ચલાવી છે અને તેમનો બહિષ્કાર કર્યો છે. આનું પરિણામ એ આવ્યું કે યુરોપમાં, એપ્રિલમાં ટેસ્લાની કારનું વેચાણ ચીની કંપની BYD ની તુલનામાં પહેલીવાર ઘટ્યું છે. જ્યારે ઇલેક્ટ્રિક કાર સેગમેન્ટમાં, ટેસ્લાએ એપ્રિલમાં યુરોપમાં 7165 કાર વેચી હતી, BYD એ 7231 કાર વેચીને રેકોર્ડ બનાવ્યો.
ટ્રમ્પની મુખ્ય વ્યાપારી કંપની, ટેસ્લા, કદાચ નુકસાન સહન કરી રહી હશે, પરંતુ તેમની બીજી કંપની સ્પેસએક્સની કિંમત હવે $350 બિલિયન છે. સરખામણી માટે, મસ્કે ટ્રમ્પને ટેકો આપ્યો ત્યારથી તેનું મૂલ્ય બમણું થઈ ગયું છે. આ ઉપરાંત, ટ્રમ્પની ત્રીજી કંપની xAI હોલ્ડિંગ્સ, જે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ સ્ટાર્ટઅપ XAI ધરાવે છે, તેનું મૂલ્ય $113 બિલિયન સુધી પહોંચી ગયું છે, જે એક વર્ષ પહેલાના મૂલ્ય કરતા ત્રણ ગણું વધારે છે.
- જાહેર સ્તરે
એલોન મસ્ક વિશે જાહેર અભિપ્રાય પણ નકારાત્મક બની ગયો છે. ફેબ્રુઆરીમાં પ્યુ સર્વે એજન્સી દ્વારા કરવામાં આવેલા એક મતદાનમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે 54 ટકા લોકો તેમની ભૂમિકાને નકારાત્મક રીતે જુએ છે. તે જ સમયે, ફક્ત 37 ટકા લોકો તેમની સકારાત્મક છબી ધરાવે છે.
- એલોન મસ્કની નેટવર્થમાં વધારો થયો
એલોન મસ્કની કંપનીને ટ્રમ્પ વહીવટમાં જોડાવાને કારણે નુકસાન થયું હશે, પરંતુ ટ્રમ્પને ટેકો આપ્યા પછી, તેમની નેટવર્થ વધીને $170 બિલિયન થઈ ગઈ છે. હાલમાં, તેમની સંપત્તિ $419 બિલિયન હોવાનું કહેવાય છે, જ્યારે ગયા વર્ષે જુલાઈમાં તે $250 બિલિયનથી થોડી ઓછી હતી.
(અહેવાલ-અમર ઉજાલા)
પ્રશાંત દયાળનાં સાત યાદગાર પુસ્તકો
- અક્ષરધામ – ત્રાસવાદી હુમલો, પોલીસ-તપાસ અને અદાલતી કાર્યવાહી વિશેની કડીબદ્ધ વિગતો (કિંમતઃ રૂ.200)
- લતીફઃ દારૂબંધીનું અર્થકારણ, કોમવાદનું રાજકારણ (કિંમતઃ રૂ.140)
- જીવતી વારતાઃ સૂતેલી સંવેદનાઓને ઢંઢોળતી સત્યકથાઓ (કિંમતઃ રૂ.150)
- 2002: રમખાણોનું અધૂરું સત્ય (કિંમતઃ રૂ. 200)
- શતરંજ : ક્રાઇમ થ્રિલર નવલકથા(કિંમતઃ રૂ. 500)
- દીવાલ : સાબરમતી જેલ સુરંગકાંડની સત્યઘટનાને સ્પર્શતી નવલકથા (કિંમતઃ રૂ. 300)
- નાદાન : એક કેદીના જીવનની સત્યઘટનાઓ ઉપર આધારિત નવલકથા(કિંમતઃ રૂ. 300)
પુસ્તકો મેળવવાનું સ્થળઃ બુક શેલ્ફ, સ્વસ્તિક ચાર રસ્તા, અમદાવાદ | પુસ્તકો ઘરે બેઠાં મેળવવા માટે ફોન/વોટ્સએપ સંપર્કઃ 98252 90796
 |  |  |  |
