મુખ્ય મુદ્દા:
અમેરિકામાં જન્મેલી ૧૭ વર્ષીય ભારતીય મૂળની તેજસ્વી મનોજ પ્રતિષ્ઠિત TIME મેગેઝીનના ‘કિડ ઓફ ધ યર’ 2025 માટે નોમિનેટ.
વૃદ્ધોને ઓનલાઈન ફ્રોડ અને સાયબર ક્રાઈમથી બચાવવા માટે ‘શીલ્ડ સિનિયર્સ’ નામની અનોખી એપ બનાવી.
પોતાના દાદા સાથે ઓનલાઈન સ્કેમનો પ્રયાસ થતા આ એપ બનાવવાની પ્રેરણા મળી.
એપમાં AIની મદદથી શંકાસ્પદ મેસેજ ઓળખવા અને સાયબર સુરક્ષા શીખવા જેવા ફીચર્સ છે.
કિરણ કાપૂરે (નવજીવન ન્યૂઝ.અમદાવાદ): માત્ર ૧૭ વર્ષની ઉંમરે એક ભારતીય દીકરીએ ટેકનોલોજીની દુનિયામાં એવું કાર્ય કરી બતાવ્યું છે, જેની નોંધ વિશ્વના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત મેગેઝીન ‘TIME’એ લેવી પડી છે. અમેરિકામાં રહેતી ભારતીય મૂળની તેજસ્વી મનોજે ‘શીલ્ડ સિનિયર્સ’ નામની એક એવી એપ બનાવી છે, જે વૃદ્ધો માટે ડિજિટલ દુનિયામાં સુરક્ષા કવચનું કામ કરી રહી છે. આ અસાધારણ સિદ્ધિ બદલ તેને TIME મેગેઝીનના ‘કિડ ઓફ ધ યર’ 2025 માટે નામાંકિત કરવામાં આવી છે.

દાદા સાથેની ઠગાઈ બની પ્રેરણા
આ એપ પાછળની પ્રેરણા તેજસ્વીના પોતાના પરિવારમાં બનેલી એક ઘટના છે. ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૪માં, તેના દાદા ઓનલાઈન સ્કેમનો ભોગ બનતા બચી ગયા. તેજસ્વીના માતા-પિતા સોફ્ટવેર એન્જિનિયર હોવાથી તેમણે તરત જ આ ફ્રોડને ઓળખી લીધો, પરંતુ આ ઘટનાએ તેજસ્વીને વિચારતી કરી દીધી. તેને સમજાયું કે જે પરિવારો ટેકનોલોજીથી અજાણ છે, તેમના વડીલો સરળતાથી આવા સ્કેમનો શિકાર બની શકે છે. અમેરિકામાં જ ૭૪% લોકો ઓનલાઈન ફ્રોડનો અનુભવ કરી ચૂક્યા છે. આ સમસ્યાના ઉકેલ માટે તેણે પોતાની કોડિંગ સ્કિલનો ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું અને ‘શીલ્ડ સિનિયર્સ’નો જન્મ થયો.

‘શીલ્ડ સિનિયર્સ’: વૃદ્ધો માટે ડિજિટલ સુરક્ષા કવચ
આ એપ માત્ર ઓનલાઈન ફ્રોડથી બચાવતી નથી, પરંતુ વૃદ્ધોને ડિજિટલી સાક્ષર પણ બનાવે છે. તેની મુખ્ય ખાસિયતો આ મુજબ છે:
‘લર્ન’ (શીખો): આ વિભાગમાં ઇન્ટરનેટ સુરક્ષા, મજબૂત પાસવર્ડ કેવી રીતે બનાવવો, કઈ માહિતી શેર ન કરવી અને વિવિધ પ્રકારના ઓનલાઈન સ્કેમ વિશે સરળ ભાષામાં માહિતી આપવામાં આવી છે.
‘આસ્ક’ (પૂછો): આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) આધારિત ચેટબોટ, જ્યાં વૃદ્ધો સાયબર સુરક્ષાને લગતો કોઈપણ પ્રશ્ન પૂછી શકે છે અને તેમને લાંબા-લચક નહીં, પણ ટૂંકા અને સરળ જવાબો મળે છે.
‘એનલાઈઝ’ (વિશ્લેષણ કરો): આ એપનું સૌથી શક્તિશાળી ફીચર છે. અહીં યુઝર પોતાને આવેલો કોઈ શંકાસ્પદ ઈ-મેઈલ કે મેસેજ અપલોડ કરી શકે છે અને એપ તરત જ જણાવી દે છે કે તે અસલી છે કે ફેક.
તેજસ્વીએ આ એપની ડિઝાઇન, ફોન્ટ સાઈઝ અને નેવિગેશન ખાસ વૃદ્ધોને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવ્યું છે, જેથી તેઓ ઓછામાં ઓછી ક્લિકમાં તેનો ઉપયોગ કરી શકે.
કોણ છે તેજસ્વી મનોજ?
તેજસ્વીના માતા-પિતા સોફ્ટવેર એન્જિનિયર છે, જેમને જોઈને તેને બાળપણથી જ કોડિંગમાં રસ જાગ્યો હતો. તે ‘ગર્લ્સ વ્હુ કોડ’ પ્રોગ્રામમાં જોડાઈ અને પોતાની સ્કિલ વિકસાવી. અભ્યાસ ઉપરાંત તે સ્કાઉટિંગ, વાયોલિન વગાડવું અને ભૂતાનના શરણાર્થી બાળકોને ઓનલાઈન ભણાવવા જેવી અનેક પ્રવૃત્તિઓ સાથે પણ સંકળાયેલી છે.
આજના ડિજિટલ યુગમાં જ્યાં ઓનલાઈન છેતરપિંડી સતત વધી રહી છે, ત્યારે તેજસ્વી મનોજની આ પહેલ માત્ર અમેરિકા જ નહીં, પરંતુ ભારતના કરોડો સિનિયર સિટીઝન્સ માટે પણ આશાનું કિરણ બની છે.
પ્રશાંત દયાળનાં સાત યાદગાર પુસ્તકો
- અક્ષરધામ – ત્રાસવાદી હુમલો, પોલીસ-તપાસ અને અદાલતી કાર્યવાહી વિશેની કડીબદ્ધ વિગતો (કિંમતઃ રૂ.200)
- લતીફઃ દારૂબંધીનું અર્થકારણ, કોમવાદનું રાજકારણ (કિંમતઃ રૂ.140)
- જીવતી વારતાઃ સૂતેલી સંવેદનાઓને ઢંઢોળતી સત્યકથાઓ (કિંમતઃ રૂ.150)
- 2002: રમખાણોનું અધૂરું સત્ય (કિંમતઃ રૂ. 200)
- શતરંજ : ક્રાઇમ થ્રિલર નવલકથા(કિંમતઃ રૂ. 500)
- દીવાલ : સાબરમતી જેલ સુરંગકાંડની સત્યઘટનાને સ્પર્શતી નવલકથા (કિંમતઃ રૂ. 300)
- નાદાન : એક કેદીના જીવનની સત્યઘટનાઓ ઉપર આધારિત નવલકથા(કિંમતઃ રૂ. 300)
પુસ્તકો મેળવવાનું સ્થળઃ બુક શેલ્ફ, સ્વસ્તિક ચાર રસ્તા, અમદાવાદ | પુસ્તકો ઘરે બેઠાં મેળવવા માટે ફોન/વોટ્સએપ સંપર્કઃ 98252 90796